mirror of
https://github.com/adambard/learnxinyminutes-docs.git
synced 2024-12-01 00:43:00 +03:00
420 lines
14 KiB
Clojure
420 lines
14 KiB
Clojure
---
|
|
language: clojure
|
|
filename: learnclojure-ms.clj
|
|
contributors:
|
|
- ["Adam Bard", "http://adambard.com/"]
|
|
translators:
|
|
- ["Burhanuddin Baharuddin", "https://github.com/burhanloey"]
|
|
lang: ms-my
|
|
---
|
|
|
|
Clojure ialah salah satu bahasa pengaturcaraan dalam keluarga Lisp yang dibangunkan untuk Java Virtual Machine. Ia lebih
|
|
menekankan kepada konsep [functional programming](https://en.wikipedia.org/wiki/Functional_programming) jika dibandingkan
|
|
dengan Common Lisp, tetapi juga menyediakan kemudahan [STM](https://en.wikipedia.org/wiki/Software_transactional_memory)
|
|
untuk mengendalikan *state* apabila diperlukan.
|
|
|
|
Gabungan tersebut membolehkan Clojure untuk mengendalikan beberapa proses serentak (*concurrency*) dengan mudah,
|
|
dan kebiasaannya secara automatik.
|
|
|
|
(Anda perlukan Clojure versi 1.2 ke atas)
|
|
|
|
|
|
```clojure
|
|
; Komen bermula dengan koma bertitik (semicolon).
|
|
|
|
; Clojure ditulis dalam bentuk yang seragam, iaitu
|
|
; senarai perkataan di dalam kurungan (parentheses), dipisahkan dengan ruang kosong (whitespace).
|
|
;
|
|
; Pembaca Clojure akan menganggap bahawa perkataan pertama dalam senarai tersebut
|
|
; sebagai `function` atau `macro` untuk digunakan, dan yang selebihnya sebagai arguments.
|
|
|
|
; Panggilan pertama di dalam fail Clojure mestilah bermula dengan ns, untuk menentukan `namespace`
|
|
(ns learnclojure)
|
|
|
|
; Contoh-contoh asas yang lain:
|
|
|
|
; str akan mewujudkan sebuah string daripada beberapa `argument`
|
|
(str "Hello" " " "World") ; => "Hello World"
|
|
|
|
; Operasi matematik pun mudah
|
|
(+ 1 1) ; => 2
|
|
(- 2 1) ; => 1
|
|
(* 1 2) ; => 2
|
|
(/ 2 1) ; => 2
|
|
|
|
; Tanda = boleh digunakan untuk membuat perbandingan yang sama
|
|
(= 1 1) ; => true
|
|
(= 2 1) ; => false
|
|
|
|
; Gunakan not untuk mengubah lojik
|
|
(not true) ; => false
|
|
|
|
; Bentuk `nested` berfungsi seperti yang dijangkakan
|
|
(+ 1 (- 3 2)) ; = 1 + (3 - 2) => 2
|
|
|
|
; Type (Jenis Data)
|
|
;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Clojure menggunakan jenis `object` dari Java untuk `boolean`, `string` dan nombor.
|
|
; Gunakan `class` untuk memeriksa jenis sesebuah data.
|
|
(class 1) ; Secara default jenis data untuk `Integer` ialah java.lang.Long
|
|
(class 1.); Jenis data untuk Float pula ialah java.lang.Double
|
|
(class ""); `String` sentiasa berada dalam tanda petikan (quotation mark), dan merupakan java.lang.String
|
|
(class false) ; `Boolean` ialah java.lang.Boolean
|
|
(class nil); Nilai "null" dipanggil nil
|
|
|
|
; Jika mahu membuat senarai data secara harfiah, gunakan ' untuk elakkan senarai tersebut
|
|
; daripada terus berfungsi
|
|
'(+ 1 2) ; => (+ 1 2)
|
|
; (singkatan untuk (quote (+ 1 2)))
|
|
|
|
; Senarai data secara harfiah boleh berfungsi menggunakan eval
|
|
(eval '(+ 1 2)) ; => 3
|
|
|
|
; Collection & Sequence (Koleksi & Urutan)
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; `List` ialah struktur data `linked-list`, manakala `Vector` pula berasaskan `array`.
|
|
; `Vector` dan `List` juga merupakan class dari Java!
|
|
(class [1 2 3]); => clojure.lang.PersistentVector
|
|
(class '(1 2 3)); => clojure.lang.PersistentList
|
|
|
|
; Sesebuah list boleh ditulis seperti (1 2 3), tetapi kita perlu meletakkan '
|
|
; untuk mengelakkannya daripada berfungsi.
|
|
; Juga, (list 1 2 3) adalah sama dengan '(1 2 3)
|
|
|
|
; "Collections" hanyalah kumpulan data
|
|
; Kedua-dua list dan vector ialah collection:
|
|
(coll? '(1 2 3)) ; => true
|
|
(coll? [1 2 3]) ; => true
|
|
|
|
; "Sequences" (seq) ialah kriteria untuk sesebuah senarai data.
|
|
; Hanya list yang dikira sebagai seq.
|
|
(seq? '(1 2 3)) ; => true
|
|
(seq? [1 2 3]) ; => false
|
|
|
|
; Sesebuah seq hanya perlukan satu kemasukan data untuk diakses.
|
|
; Jadi, seq yang boleh jadi `lazy` (malas) -- boleh menjadi tidak terkira (infinite):
|
|
(range 4) ; => (0 1 2 3)
|
|
(range) ; => (0 1 2 3 4 ...) (tiada penghujung)
|
|
(take 4 (range)) ; (0 1 2 3)
|
|
|
|
; Gunakan cons untuk menambah sesuatu di awal sesebuah list atau vector
|
|
(cons 4 [1 2 3]) ; => (4 1 2 3)
|
|
(cons 4 '(1 2 3)) ; => (4 1 2 3)
|
|
|
|
; Conj akan menambah sesuatu ke dalam collection dengan paling berkesan.
|
|
; Untuk list, data tersebut dimasukkan di permulaan. Untuk vector, dimasukkan di pengakhiran.
|
|
(conj [1 2 3] 4) ; => [1 2 3 4]
|
|
(conj '(1 2 3) 4) ; => (4 1 2 3)
|
|
|
|
; Gunakan concat untuk menggabungkan list atau vector
|
|
(concat [1 2] '(3 4)) ; => (1 2 3 4)
|
|
|
|
; Gunakan filter dan map untuk berinteraksi dengan data di dalam collection
|
|
(map inc [1 2 3]) ; => (2 3 4)
|
|
(filter even? [1 2 3]) ; => (2)
|
|
|
|
; Gunakan reduce untuk dikecilkan (kepada satu nilai)
|
|
(reduce + [1 2 3 4])
|
|
; = (+ (+ (+ 1 2) 3) 4)
|
|
; => 10
|
|
|
|
; Reduce boleh diberi nilai permulaan
|
|
(reduce conj [] '(3 2 1))
|
|
; = (conj (conj (conj [] 3) 2) 1)
|
|
; => [3 2 1]
|
|
|
|
; Function
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Gunakan fn untuk membuat `function`. Sesebuah function pasti memulangkan semula
|
|
; hasil daripada barisan yang terakhir.
|
|
(fn [] "Hello World") ; => fn
|
|
|
|
; (Anda perlukan satu lagi kurungan supaya function tersebut dikira)
|
|
((fn [] "Hello World")) ; => "Hello World"
|
|
|
|
; Anda boleh membuat var menggunakan def
|
|
(def x 1)
|
|
x ; => 1
|
|
|
|
; Tetapkan sebuah function ke dalam var
|
|
(def hello-world (fn [] "Hello World"))
|
|
(hello-world) ; => "Hello World"
|
|
|
|
; Proses di atas boleh diringkaskan menggunakan defn
|
|
(defn hello-world [] "Hello World")
|
|
|
|
; Tanda [] merupakan senarai argument untuk function tersebut.
|
|
(defn hello [name]
|
|
(str "Hello " name))
|
|
(hello "Steve") ; => "Hello Steve"
|
|
|
|
; Cara ini juga boleh digunakan untuk membuat function dengan lebih ringkas:
|
|
(def hello2 #(str "Hello " %1))
|
|
(hello2 "Fanny") ; => "Hello Fanny"
|
|
|
|
; Anda juga boleh membuat satu function yang mempunyai beberapa bilangan argument
|
|
(defn hello3
|
|
([] "Hello World")
|
|
([name] (str "Hello " name)))
|
|
(hello3 "Jake") ; => "Hello Jake"
|
|
(hello3) ; => "Hello World"
|
|
|
|
; Function boleh diberi argument ekstra dalam bentuk seq
|
|
(defn count-args [& args]
|
|
(str "You passed " (count args) " args: " args))
|
|
(count-args 1 2 3) ; => "You passed 3 args: (1 2 3)"
|
|
|
|
; Anda boleh letakkan sekali argument biasa dan argument ekstra
|
|
(defn hello-count [name & args]
|
|
(str "Hello " name ", you passed " (count args) " extra args"))
|
|
(hello-count "Finn" 1 2 3)
|
|
; => "Hello Finn, you passed 3 extra args"
|
|
|
|
|
|
; Map
|
|
;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Hash map dan array map menggunakan `interface` yang sama. Hash map lebih laju untuk diakses
|
|
; tetapi tidak mengekalkan urutan.
|
|
(class {:a 1 :b 2 :c 3}) ; => clojure.lang.PersistentArrayMap
|
|
(class (hash-map :a 1 :b 2 :c 3)) ; => clojure.lang.PersistentHashMap
|
|
|
|
; Arraymap akan bertukar menjadi hashmap secara automatik untuk kebanyakan operasi
|
|
; apabila mereka menjadi semakin besar, jadi anda tidak perlu bimbang.
|
|
|
|
; Map boleh menggunakan apa-apa sahaja jenis data sebagai key, tetapi kebiasaannya keyword adalah yang terbaik
|
|
; Keyword adalah sama seperti string cuma lebih efisyen
|
|
(class :a) ; => clojure.lang.Keyword
|
|
|
|
(def stringmap {"a" 1, "b" 2, "c" 3})
|
|
stringmap ; => {"a" 1, "b" 2, "c" 3}
|
|
|
|
(def keymap {:a 1, :b 2, :c 3})
|
|
keymap ; => {:a 1, :c 3, :b 2}
|
|
|
|
; Oh, sebelum terlupa, tanda koma di atas hanya dianggap seperti whitespace, tak buat apa-apa.
|
|
; Dapatkan nilai daripada map dengan menggunakannya seperti function
|
|
(stringmap "a") ; => 1
|
|
(keymap :a) ; => 1
|
|
|
|
; Keyword juga boleh digunakan untuk mendapatkan nilai daripada map tersebut!
|
|
(:b keymap) ; => 2
|
|
|
|
; Jangan cuba teknik di atas menggunakan string, tak jadi.
|
|
;("a" stringmap)
|
|
; => Exception: java.lang.String cannot be cast to clojure.lang.IFn
|
|
|
|
; Apabila key yang digunakan tidak wujud, map akan memberi nil
|
|
(stringmap "d") ; => nil
|
|
|
|
; Gunakan assoc untuk menambah key yang baru ke dalam hash-map
|
|
(def newkeymap (assoc keymap :d 4))
|
|
newkeymap ; => {:a 1, :b 2, :c 3, :d 4}
|
|
|
|
; Tetapi ingat, data dalam clojure adalah `immutable` (tidak berubah)!
|
|
keymap ; => {:a 1, :b 2, :c 3}
|
|
|
|
; Gunakan dissoc untuk membuang key
|
|
(dissoc keymap :a :b) ; => {:c 3}
|
|
|
|
; Set
|
|
;;;;;;
|
|
|
|
(class #{1 2 3}) ; => clojure.lang.PersistentHashSet
|
|
(set [1 2 3 1 2 3 3 2 1 3 2 1]) ; => #{1 2 3}
|
|
|
|
; Tambah data menggunakan conj
|
|
(conj #{1 2 3} 4) ; => #{1 2 3 4}
|
|
|
|
; Buang data menggunakan disj
|
|
(disj #{1 2 3} 1) ; => #{2 3}
|
|
|
|
; Periksa kewujudan data dengan menggunakan set tersebut sebagai function:
|
|
(#{1 2 3} 1) ; => 1
|
|
(#{1 2 3} 4) ; => nil
|
|
|
|
; Ada pelbagai lagi function untuk set di namespace clojure.sets.
|
|
|
|
; Form yang berguna
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Lojik dalam clojure hanyalah sebuah macro, dan kelihatan seperti
|
|
; yang lain
|
|
(if false "a" "b") ; => "b"
|
|
(if false "a") ; => nil
|
|
|
|
; Gunakan let untuk membuat binding sementara
|
|
(let [a 1 b 2]
|
|
(> a b)) ; => false
|
|
|
|
; Kumpulkan beberapa statement sekali menggunakan do
|
|
(do
|
|
(print "Hello")
|
|
"World") ; => "World" (prints "Hello")
|
|
|
|
; Function sebenarnya ada do secara tersirat
|
|
(defn print-and-say-hello [name]
|
|
(print "Saying hello to " name)
|
|
(str "Hello " name))
|
|
(print-and-say-hello "Jeff") ;=> "Hello Jeff" (prints "Saying hello to Jeff")
|
|
|
|
; Let pun sama
|
|
(let [name "Urkel"]
|
|
(print "Saying hello to " name)
|
|
(str "Hello " name)) ; => "Hello Urkel" (prints "Saying hello to Urkel")
|
|
|
|
|
|
; Gunakan `threading macro` (-> dan ->>) untuk menulis penggubahan data
|
|
; dengan lebih jelas.
|
|
|
|
; Macro "thread-first" (->) memasukkan hasil perkiraan ke setiap form
|
|
; yang selepasnya, sebagai argument pertama (item yang kedua)
|
|
(->
|
|
{:a 1 :b 2}
|
|
(assoc :c 3) ;=> (assoc {:a 1 :b 2} :c 3)
|
|
(dissoc :b)) ;=> (dissoc (assoc {:a 1 :b 2} :c 3) :b)
|
|
|
|
; Code di atas boleh ditulis seperti ini:
|
|
; (dissoc (assoc {:a 1 :b 2} :c 3) :b)
|
|
; dan hasilnya ialah {:a 1 :c 3}
|
|
|
|
; Yang dua anak panah pula membuat benda yang sama, tetapi memasukkan hasil perkiraan
|
|
; setiap baris ke pengakhiran form selepasnya. Cara ini berguna untuk operasi
|
|
; yang melibatkan collection:
|
|
(->>
|
|
(range 10)
|
|
(map inc) ;=> (map inc (range 10)
|
|
(filter odd?) ;=> (filter odd? (map inc (range 10))
|
|
(into [])) ;=> (into [] (filter odd? (map inc (range 10)))
|
|
; Result: [1 3 5 7 9]
|
|
|
|
; Jika anda mahu lebih fleksibel untuk meletakkan hasil perkiraan,
|
|
; anda boleh menggunakan macro `as->`. Dengan menggunakan macro tersebut,
|
|
; anda boleh menentukan nama untuk output dan menggunakannya semula
|
|
; ke dalam operasi berangkai:
|
|
|
|
(as-> [1 2 3] input
|
|
(map inc input);=> You can use last transform's output at the last position
|
|
(nth input 2) ;=> and at the second position, in the same expression
|
|
(conj [4 5 6] input [8 9 10])) ;=> or in the middle !
|
|
|
|
|
|
|
|
; Module
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Gunakan "use" untuk mendapatkan semua function daripada sesebuah module
|
|
(use 'clojure.set)
|
|
|
|
; Sekarang kita boleh menggunakan operasi untuk set
|
|
(intersection #{1 2 3} #{2 3 4}) ; => #{2 3}
|
|
(difference #{1 2 3} #{2 3 4}) ; => #{1}
|
|
|
|
; Anda juga boleh memilih sebahagian daripada function untuk diimport
|
|
(use '[clojure.set :only [intersection]])
|
|
|
|
; Gunakan require untuk mengimport sesebuah module
|
|
(require 'clojure.string)
|
|
|
|
; Gunakan / untuk menggunakan function daripada module
|
|
; Di sini, nama module tersebut ialah clojure.string dan function-nya ialah blank?
|
|
(clojure.string/blank? "") ; => true
|
|
|
|
; Anda juga boleh memberi nama yang lebih ringkas untuk module semasa import
|
|
(require '[clojure.string :as str])
|
|
(str/replace "This is a test." #"[a-o]" str/upper-case) ; => "THIs Is A tEst."
|
|
; (#"" ialah ungkapan untuk regular expression, regex)
|
|
|
|
; Anda boleh menggunakan require (dan use, tetapi elakkan) daripada namespace menggunakan :require.
|
|
; Anda tidak perlu menulis semula nama module dengan cara ini.
|
|
(ns test
|
|
(:require
|
|
[clojure.string :as str]
|
|
[clojure.set :as set]))
|
|
|
|
; Java
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Java mengandungi banyak standard library yang kita boleh manfaatkan, jadi
|
|
; anda patut tahu bagaimana untuk menggunakannya.
|
|
|
|
; Gunakan import untuk load module java
|
|
(import java.util.Date)
|
|
|
|
; Anda juga boleh import menggunakan ns.
|
|
(ns test
|
|
(:import java.util.Date
|
|
java.util.Calendar))
|
|
|
|
; Gunakan nama class berserta "." di hujungnya untuk membuat object baru
|
|
(Date.) ; <object date>
|
|
|
|
; Gunakan . untuk menggunakan method. Atau gunakan shortcut seperti ".method"
|
|
(. (Date.) getTime) ; <sebuah timestamp>
|
|
(.getTime (Date.)) ; sama sahaja.
|
|
|
|
; Gunakan / untuk menggunakan static method
|
|
(System/currentTimeMillis) ; <sebuah timestamp> (System sentiasa wujud dalam Java)
|
|
|
|
; Gunakan doto untuk menjadikan proses yang melibatkan class mutable (boleh berubah) lebih mudah
|
|
(import java.util.Calendar)
|
|
(doto (Calendar/getInstance)
|
|
(.set 2000 1 1 0 0 0)
|
|
.getTime) ; => Sebuah Date. yang ditetapkan kepada 2000-01-01 00:00:00
|
|
|
|
; STM
|
|
;;;;;;;;;;;;;;;;;
|
|
|
|
; Software Transactional Memory ialah mekanisme dalam Clojure untuk mengendalikan
|
|
; state yang kekal berterusan. Ada beberapa kaedah dalam Clojure yang menggunakan teknik tersebut.
|
|
|
|
; Atom adalah yang paling mudah. Letakkannya sewaktu meletakkan nilai permulaan.
|
|
(def my-atom (atom {}))
|
|
|
|
; Kemas kini sebuah atom menggunakan swap!.
|
|
; swap! mengambil satu function dan menggunakannya menggunakan nilai asal atom
|
|
; sebagai argument pertama, dan argument selebihnya sebagai argument kedua
|
|
(swap! my-atom assoc :a 1) ; Tetapkan my-atom kepada hasil perkiraan (assoc {} :a 1)
|
|
(swap! my-atom assoc :b 2) ; Tetapkan my-atom kepada hasil perkiraan (assoc {:a 1} :b 2)
|
|
|
|
; Gunakan '@' untuk mendapatkan nilai daripada atom
|
|
my-atom ;=> Atom<#...> (memberi object atom itu sendiri)
|
|
@my-atom ; => {:a 1 :b 2}
|
|
|
|
; Ini adalah contoh untuk mengira menggunakan atom
|
|
(def counter (atom 0))
|
|
(defn inc-counter []
|
|
(swap! counter inc))
|
|
|
|
(inc-counter)
|
|
(inc-counter)
|
|
(inc-counter)
|
|
(inc-counter)
|
|
(inc-counter)
|
|
|
|
@counter ; => 5
|
|
|
|
; Kaedah lain yang menggunakan STM ialah ref dan agent.
|
|
; Ref: http://clojure.org/refs
|
|
; Agent: http://clojure.org/agents
|
|
```
|
|
|
|
### Bacaan Lanjut
|
|
|
|
Ini masih belum lengkap, tetapi harap-harap cukup untuk membuatkan anda lebih bersedia.
|
|
|
|
Clojure.org mempunyai banyak artikel:
|
|
[http://clojure.org/](http://clojure.org/)
|
|
|
|
Clojuredocs.org mempunyai dokumentasi berserta contoh untuk menggunakan kebanyakan function teras:
|
|
[http://clojuredocs.org/quickref/Clojure%20Core](http://clojuredocs.org/quickref/Clojure%20Core)
|
|
|
|
4Clojure ialah cara yang baik untuk mengasah skill Clojure dan functional programming:
|
|
[http://www.4clojure.com/](http://www.4clojure.com/)
|
|
|
|
Clojure-doc.org (yup, serius) juga mengandungi beberapa artikel sebagai permulaan:
|
|
[http://clojure-doc.org/](http://clojure-doc.org/)
|