mirror of
https://github.com/adambard/learnxinyminutes-docs.git
synced 2024-11-28 19:04:25 +03:00
594 lines
14 KiB
Ruby
594 lines
14 KiB
Ruby
---
|
|
language: ruby
|
|
filename: learnruby-pl.rb
|
|
contributors:
|
|
- ["David Underwood", "http://theflyingdeveloper.com"]
|
|
- ["Joel Walden", "http://joelwalden.net"]
|
|
- ["Luke Holder", "http://twitter.com/lukeholder"]
|
|
- ["Tristan Hume", "http://thume.ca/"]
|
|
- ["Nick LaMuro", "https://github.com/NickLaMuro"]
|
|
- ["Marcos Brizeno", "http://www.about.me/marcosbrizeno"]
|
|
- ["Ariel Krakowski", "http://www.learneroo.com"]
|
|
- ["Dzianis Dashkevich", "https://github.com/dskecse"]
|
|
- ["Levi Bostian", "https://github.com/levibostian"]
|
|
- ["Rahil Momin", "https://github.com/iamrahil"]
|
|
- ["Gabriel Halley", "https://github.com/ghalley"]
|
|
- ["Persa Zula", "http://persazula.com"]
|
|
translators:
|
|
- ["Marcin Klocek", "https://github.com/mklocek"]
|
|
lang: pl-pl
|
|
---
|
|
|
|
```ruby
|
|
# To jest komentarz
|
|
|
|
=begin
|
|
To jest wielolinijkowy komentarz
|
|
Nikt ich nie używa
|
|
Ty też nie powinieneś
|
|
=end
|
|
|
|
# Przede wszystkim: Wszystko jest obiektem.
|
|
|
|
# Liczby są obiektami
|
|
|
|
3.class #=> Fixnum
|
|
|
|
3.to_s #=> "3"
|
|
|
|
|
|
# Trochę podstawowej arytmetyki
|
|
1 + 1 #=> 2
|
|
8 - 1 #=> 7
|
|
10 * 2 #=> 20
|
|
35 / 5 #=> 7
|
|
2**5 #=> 32
|
|
5 % 3 #=> 2
|
|
5 ^ 6 #=> 3
|
|
|
|
# Arytmetyka jest zastąpeniem składni
|
|
# metod wywoływanych na obiektach
|
|
1.+(3) #=> 4
|
|
10.* 5 #=> 50
|
|
|
|
# Wartości specjalne są obiektami
|
|
nil # To na prawdę jest niczym
|
|
true # prawda
|
|
false # fałsz
|
|
|
|
nil.class #=> NilClass
|
|
true.class #=> TrueClass
|
|
false.class #=> FalseClass
|
|
|
|
# Równość
|
|
1 == 1 #=> true
|
|
2 == 1 #=> false
|
|
|
|
# Nierówność
|
|
1 != 1 #=> false
|
|
2 != 1 #=> true
|
|
|
|
# jedyną 'fałszywą' wartością poza false, jest nil
|
|
|
|
!nil #=> true
|
|
!false #=> true
|
|
!0 #=> false
|
|
|
|
# Więcej porównań
|
|
1 < 10 #=> true
|
|
1 > 10 #=> false
|
|
2 <= 2 #=> true
|
|
2 >= 2 #=> true
|
|
|
|
# Operatory logiczne
|
|
true && false #=> false
|
|
true || false #=> true
|
|
!true #=> false
|
|
|
|
# Istnieją alternatywne wersje operatorów logicznych ze znacznie mniejszym
|
|
# pierwszeństwem. Używane są by kontrolować wyrażenia w łańcuchach wyrażeń
|
|
# aż jedno z nich wróci true lub false.
|
|
|
|
# `zrob_cos_innego` wywołaj tylko wtedy gdy `zrob_cos` zakończy się sukcesem.
|
|
zrob_cos_innego() and zrob_cos()
|
|
# `log_error` wywołaj tylko wtedy gdy `zrob_cos` nie zakończy się sukcesem.
|
|
zrob_cos() or log_error()
|
|
|
|
|
|
# Stringi są obiektami
|
|
|
|
'Jestem stringiem.'.class #=> String
|
|
"Ja również jestem stringiem.".class #=> String
|
|
|
|
wypelnienie = 'użyć interpolacji stringa'
|
|
"Potrafię #{wypelnienie} używając podwójnych cudzysłowów."
|
|
#=> "Potrafię użyć interpolacji stringa używając podwójnych cudzysłowów."
|
|
|
|
# Staraj się zapisywać stringi za pomocą apostrof, zamiast cudzysłowów tam, gdzie to możliwe
|
|
# Cudzysłowy wykonują dodatkowe wewnętrzne operacje
|
|
|
|
|
|
# Łączenie stringów, ale nie liczb
|
|
'hej ' + 'świecie' #=> "hej świecie"
|
|
'hej ' + 3 #=> TypeError: can't convert Fixnum into String
|
|
'hej ' + 3.to_s #=> "hej 3"
|
|
|
|
# Łączenie stringów i operatorów
|
|
'hej ' * 3 #=> "hej hej hej "
|
|
|
|
# Dodawanie do stringa
|
|
'hej' << ' świecie' #=> "hej świecie"
|
|
|
|
# wydrukowanie wartości wraz z nową linią na końcu
|
|
puts "Drukuję!"
|
|
#=> Drukuję!
|
|
#=> nil
|
|
|
|
# wydrukowanie wartości bez nowej linii na końcu
|
|
print "Drukuję!"
|
|
#=> Drukuję! => nill
|
|
|
|
# Zmienne
|
|
x = 25 #=> 25
|
|
x #=> 25
|
|
|
|
# Zauważ, że przypisanie zwraca przypisywaną wartość
|
|
# To znaczy, że możesz wykonać wielokrotne przypisanie:
|
|
|
|
x = y = 10 #=> 10
|
|
x #=> 10
|
|
y #=> 10
|
|
|
|
# Zwyczajowo, używaj notacji nazwa_zmiennej dla nazw zmiennych
|
|
nazwa_zmiennej = true
|
|
|
|
# Używaj opisowych nazw zmiennych
|
|
sciezka_do_projektu = '/dobra/nazwa/'
|
|
sciezka = '/zla/nazwa/'
|
|
|
|
# Symbole (są obiektami)
|
|
# Symbole są niezmiennymi, wielokrotnie używanymi stałymi reprezentowanymi wewnętrznie jako
|
|
# liczby całkowite. Często używane są zamiast stringów w celu wydajniejszego przekazywania danych
|
|
|
|
:oczekujacy.class #=> Symbol
|
|
|
|
status = :oczekujacy
|
|
|
|
status == :oczekujacy #=> true
|
|
|
|
status == 'oczekujacy' #=> false
|
|
|
|
status == :zatwierdzony #=> false
|
|
|
|
# Tablice
|
|
|
|
# To jest tablica
|
|
array = [1, 2, 3, 4, 5] #=> [1, 2, 3, 4, 5]
|
|
|
|
# Tablice mogą zwierać różne typy danych
|
|
|
|
[1, 'hej', false] #=> [1, "hej", false]
|
|
|
|
# Tablice mogę być indeksowane
|
|
# Od początku
|
|
tablica[0] #=> 1
|
|
tablica.first #=> 1
|
|
tablica[12] #=> nil
|
|
|
|
# Podobnie jak przy arytmetyce, dostęp poprzez [zmienna]
|
|
# jest tylko czytelniejszą składnią
|
|
# dla wywoływania metody [] na obiekcie
|
|
tablica.[] 0 #=> 1
|
|
tablica.[] 12 #=> nil
|
|
|
|
# Od końca
|
|
tablica[-1] #=> 5
|
|
tablica.last #=> 5
|
|
|
|
# Z początkowym indeksem i długością
|
|
tablica[2, 3] #=> [3, 4, 5]
|
|
|
|
# Odwrotność tablicy
|
|
a=[1,2,3]
|
|
a.reverse! #=> [3,2,1]
|
|
|
|
# Lub zakres
|
|
array[1..3] #=> [2, 3, 4]
|
|
|
|
# Dodawanie do tablicy w taki sposób
|
|
tablica << 6 #=> [1, 2, 3, 4, 5, 6]
|
|
# Lub taki
|
|
tablica.push(6) #=> [1, 2, 3, 4, 5, 6]
|
|
|
|
# Sprawdzanie, czy tablica zawiera element
|
|
tablica.include?(1) #=> true
|
|
|
|
# Hasze są Ruby'owymi podstawowymi słownikami z parami klucz/wartość.
|
|
# Hasze są zapisywane za pomocą nawiasów klamrowych
|
|
hasz = { 'kolor' => 'zielony', 'numer' => 5 }
|
|
|
|
hasz.keys #=> ['kolor', 'numer']
|
|
|
|
# Można szybko sprawdzić zawartość hasza za pomocą kluczy:
|
|
hasz['kolor'] #=> 'zielony'
|
|
hasz['numer'] #=> 5
|
|
|
|
# Sprawdzenie wartośći dla nieistniejącego klucza zwraca nil:
|
|
hasz['nic tutaj nie ma'] #=> nil
|
|
|
|
# Od wersji 1.9, Ruby posiada specjalną składnię, gdy używamy symboli jako kluczy:
|
|
|
|
nowy_hasz = { stan: 3, akcja: true }
|
|
|
|
nowy_hasz.keys #=> [:stan, :akcja]
|
|
|
|
# Sprawdzenie istnienia kluczy i wartości w haszu
|
|
new_hash.has_key?(:defcon) #=> true
|
|
new_hash.has_value?(3) #=> true
|
|
|
|
# Wskazówka: Zarówno tablice, jak i hasze, są policzalne
|
|
# Współdzielą wiele metod takich jak each, map, count, i inne
|
|
|
|
# Instrukcje warunkowe
|
|
|
|
if true
|
|
'wyrażenie if'
|
|
elsif false
|
|
'wyrażenie if, opcjonalne'
|
|
else
|
|
'wyrażenie else, również opcjonalne'
|
|
end
|
|
|
|
for licznik in 1..5
|
|
puts "powtórzenie #{licznik}"
|
|
end
|
|
#=> powtórzenie 1
|
|
#=> powtórzenie 2
|
|
#=> powtórzenie 3
|
|
#=> powtórzenie 4
|
|
#=> powtórzenie 5
|
|
|
|
# JEDNAKŻE, Nikt nie używa pętli for.
|
|
# Zamiast tego, powinno się używać metody "each" i podawać jej blok.
|
|
# Blok jest kawałkiem kodu, który możesz podać metodzie podobnej do "each".
|
|
# Jest analogiczny do wyrażeń lambda, funkcji anonimowych lub zamknięć w innych
|
|
# językach programowania.
|
|
#
|
|
# Metoda "each" danego zakresu, wykonuje blok dla każdego elementu w zakresie.
|
|
# Do bloku zostaje przekazany licznik jako parametr.
|
|
# Wykonanie metody "each" z przekazaniem bloku wygląda następująco:
|
|
|
|
(1..5).each do |licznik|
|
|
puts "powtórzenie #{licznik}"
|
|
end
|
|
#=> powtórzenie 1
|
|
#=> powtórzenie 2
|
|
#=> powtórzenie 3
|
|
#=> powtórzenie 4
|
|
#=> powtórzenie 5
|
|
|
|
# Możesz również otoczyć blok nawiasami klamrowymi:
|
|
(1..5).each { |licznik| puts "powtórzenie #{licznik}" }
|
|
|
|
# Zawartość struktur danych również może być powtarzana używając each.
|
|
tablica.each do |element|
|
|
puts "#{element} jest częścią tablicy"
|
|
end
|
|
hasz.each do |klucz, wartosc|
|
|
puts "#{klucz} jest #{wartosc}"
|
|
end
|
|
|
|
# Jeśli nadal potrzebujesz indeksum, możesz użyć "each_with_index" i zdefiniować
|
|
# zmienną odpowiadającą indeksowi
|
|
tablica.each_with_index do |element, indeks|
|
|
puts "#{element} jest numerem #{indeks} w tablicy"
|
|
end
|
|
|
|
licznik = 1
|
|
while licznik <= 5 do
|
|
puts "powtórzenie #{licznik}"
|
|
licznik += 1
|
|
end
|
|
#=> powtórzenie 1
|
|
#=> powtórzenie 2
|
|
#=> powtórzenie 3
|
|
#=> powtórzenie 4
|
|
#=> powtórzenie 5
|
|
|
|
# W Ruby istnieje dużo pomocnych funkcji wykonujących pętle,
|
|
# na przykład "map", "reduce", "inject" i wiele innych. Map,
|
|
# w każdym wywołaniu, pobiera tablicę, na której wykonuję pętlę,
|
|
# wykonuje kod zapisany za pomocą bloku i zwraca całkowicie nową tablicę.
|
|
tablica = [1,2,3,4,5]
|
|
podwojone = tablica.map do |element|
|
|
element * 2
|
|
end
|
|
puts podwojona
|
|
#=> [2,4,6,8,10]
|
|
puts tablica
|
|
#=> [1,2,3,4,5]
|
|
|
|
ocena = 2
|
|
|
|
case ocena
|
|
when 1
|
|
puts 'Dobra robota, masz wolne'
|
|
when 2
|
|
puts 'Następnym razem będziesz miał więcej szczęścia'
|
|
when 3
|
|
puts 'Możesz to zrobić lepiej'
|
|
when 4
|
|
puts 'Przebrnąłeś'
|
|
when 5
|
|
puts 'Oblałeś!'
|
|
else
|
|
puts 'Inny system oceniania?'
|
|
end
|
|
#=> "Następnym razem będziesz miał więcej szczęścia"
|
|
|
|
# case może również użwać zakresów
|
|
ocena = 82
|
|
case ocena
|
|
when 90..100
|
|
puts 'Hurra!'
|
|
when 80...90
|
|
puts 'Dobra robota'
|
|
else
|
|
puts 'Oblałeś!'
|
|
end
|
|
#=> "Dobra robota"
|
|
|
|
# obsługa błędów:
|
|
begin
|
|
# kod, który może wywołać wyjątek
|
|
raise NoMemoryError, 'Zabrakło pamięci.'
|
|
rescue NoMemoryError => zmienna_wyjatku
|
|
puts 'Został wywołany NoMemoryError', zmienna_wyjatku
|
|
rescue RuntimeError => inna_zmienna_wyjatku
|
|
puts 'Teraz został wywołany RuntimeError'
|
|
else
|
|
puts 'To zostanie uruchomione, jeśli nie wystąpi żaden wyjątek'
|
|
ensure
|
|
puts 'Ten kod wykona się zawsze'
|
|
end
|
|
|
|
# Funkcje
|
|
|
|
def podwojenie(x)
|
|
x * 2
|
|
end
|
|
|
|
# Funkcje (i wszystkie bloki) zawsze zwracają wartość ostatniego wyrażenia
|
|
podwojenie(2) #=> 4
|
|
|
|
# Okrągłe nawiady są opcjonalne, gdy wynik jest jednoznaczny
|
|
podwojenie 3 #=> 6
|
|
|
|
podwojenie podwojenie 3 #=> 12
|
|
|
|
def suma(x, y)
|
|
x + y
|
|
end
|
|
|
|
# Argumenty metod są oddzielone przecinkami
|
|
suma 3, 4 #=> 7
|
|
|
|
suma suma(3, 4), 5 #=> 12
|
|
|
|
# yield
|
|
# Wszystkie metody mają ukryty, opcjonalny parametr bloku,
|
|
# który może być wykonany używając słowa kluczowego 'yield'
|
|
|
|
def otoczenie
|
|
puts '{'
|
|
yield
|
|
puts '}'
|
|
end
|
|
|
|
otoczenie { puts 'hej świecie' }
|
|
|
|
# {
|
|
# hej świecie
|
|
# }
|
|
|
|
|
|
# Możesz przekazać blok do funkcji
|
|
# "&" oznacza referencję to przekazanego bloku
|
|
def goscie(&blok)
|
|
blok.call 'jakis_argument'
|
|
end
|
|
|
|
# Możesz przekazać listę argumentów, które będę przekonwertowane na tablicę
|
|
# Do tego służy operator ("*")
|
|
def goscie(*tablica)
|
|
tablica.each { |gosc| puts gosc }
|
|
end
|
|
|
|
# Definiowanie klas używając słowa kluczowego class
|
|
class Czlowiek
|
|
|
|
# Zmienna klasowa. Jest współdzielona przez wszystkie instancje tej klasy.
|
|
@@gatunek = 'H. sapiens'
|
|
|
|
# Podstawowe inicjalizowanie
|
|
def initialize(imie, wiek = 0)
|
|
# Przypisanie argumentu do zmiennej danej instancji o nazwie "imie"
|
|
@imie = imie
|
|
# Jeśli nie podano wieku, zostanie użyta domyślna wartość z listy argumentów.
|
|
@wiek = wiek
|
|
end
|
|
|
|
# Podstawowa metoda przypisująca wartość
|
|
def imie=(imie)
|
|
@imie = imie
|
|
end
|
|
|
|
# Podstawowa metoda pobierająca wartość
|
|
def imie
|
|
@imie
|
|
end
|
|
|
|
# Powyższa funkcjonalność może być zastąpiona używając metody attr_accessor w taki sposób
|
|
attr_accessor :imie
|
|
|
|
# Metody przypisujące/pobierające mogą być stworzone indywidualnie
|
|
attr_reader :imie
|
|
attr_writer :imie
|
|
|
|
# Metody klasowe używają self aby odróżnić się od metody instancji.
|
|
# To może być wywołane na klasie, nie na instancji.
|
|
def self.powiedz(wiadomosc)
|
|
puts wiadomosc
|
|
end
|
|
|
|
def gatunek
|
|
@@gatunek
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
|
|
# Tworzenie instancji klasy
|
|
jim = Czlowiek.new('Jim Halpert')
|
|
|
|
dwight = Czlowiek.new('Dwight K. Schrute')
|
|
|
|
# Wywołajmy parę metod
|
|
jim.gatunek #=> "H. sapiens"
|
|
jim.imie #=> "Jim Halpert"
|
|
jim.imie = "Jim Halpert II" #=> "Jim Halpert II"
|
|
jim.imie #=> "Jim Halpert II"
|
|
dwight.gatunek #=> "H. sapiens"
|
|
dwight.imie #=> "Dwight K. Schrute"
|
|
|
|
# Wywołanie metody klasowej
|
|
Czlowiek.powiedz('Cześć') #=> "Cześć"
|
|
|
|
# Zasięg zmiennej jest definiowany poprzez jej nazwę.
|
|
# Zmienne, które zaczynają się na $ mają zasięg globalny
|
|
$zmienna = "Jestem zmienną globalną"
|
|
defined? $zmienna #=> "global-variable"
|
|
|
|
# Zmienne zczynające się na @ mają zasięg danej instancji
|
|
@zmienna = "Jestem zmienną instancji"
|
|
defined? @zmienna #=> "instance-variable"
|
|
|
|
# Zmienne, które zaczynają się na @@ mają zasięg danej klasy
|
|
@@zmienna = "Jestem zmienną klasową"
|
|
defined? @@zmienna #=> "class variable"
|
|
|
|
# Zmienne, które zaczynają się na dużą literę, są stałymi
|
|
Zmienna = "Jestem stałą"
|
|
defined? Zmienna #=> "constant"
|
|
|
|
# Klasa jest również obiektem w ruby. Może więc mieć zmienne instancji.
|
|
# Zmienna klasowa może być współdzielona między klasą i jej potomstwem.
|
|
|
|
# podstawowa klasa
|
|
class Czlowiek
|
|
@@cokolwiek = 0
|
|
|
|
def self.cokolwiek
|
|
@@cokolwiek
|
|
end
|
|
|
|
def self.cokolwiek=(wartosc)
|
|
@@cokolwiek = wartosc
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
# klasa pochodna
|
|
class Pracownik < Czlowiek
|
|
end
|
|
|
|
Czlowiek.cokolwiek # 0
|
|
Pracownik.cokolwiek # 0
|
|
|
|
Czlowiek.cokolwiek = 2 # 2
|
|
Pracownik.cokolwiek # 2
|
|
|
|
# Zmienna instancji danej klasy nie jest współdzielona przez jej potomstwo.
|
|
|
|
class Czlowiek
|
|
@cos = 0
|
|
|
|
def self.cos
|
|
@cos
|
|
end
|
|
|
|
def self.cos=(wartosc)
|
|
@cos = wartosc
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
class Doktor < Czlowiek
|
|
end
|
|
|
|
Czlowiek.cos # 0
|
|
Doktor.cos # nil
|
|
|
|
module PrzykladowyModul
|
|
def cokolwiek
|
|
'cokolwiek'
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
# Włączanie modułów łączy ich metody z metodami instancji klasy
|
|
# Rozszerzanie modułów łączy ich metody z metodami klasy
|
|
|
|
class Osoba
|
|
include PrzykladowyModul
|
|
end
|
|
|
|
class Ksiazka
|
|
extend PrzykladowyModul
|
|
end
|
|
|
|
Osoba.cokolwiek # => NoMethodError: undefined method `cokolwiek' for Osoba:Class
|
|
Osoba.new.cokolwiek # => 'cokolwiek'
|
|
Ksiazka.cokolwiek # => 'cokolwiek'
|
|
Ksiazka.new.cokolwiek # => NoMethodError: undefined method `cokolwiek'
|
|
|
|
# Gdy włączamy lub rozszerzamy muduły, wykonywane są tzw. wywołania zwrotne
|
|
|
|
module PrzykladowyModul
|
|
def self.included(baza)
|
|
baza.extend(MotodyKlasowe)
|
|
baza.send(:include, MetodyInstancji)
|
|
end
|
|
|
|
module MotodyKlasowe
|
|
def cos
|
|
'cos'
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
module MetodyInstancji
|
|
def xyz
|
|
'xyz'
|
|
end
|
|
end
|
|
end
|
|
|
|
class Cokolwiek
|
|
include PrzykladowyModul
|
|
end
|
|
|
|
Cokolwiek.cos # => 'cos'
|
|
Cokolwiek.xyz # => NoMethodError: undefined method `xyz'
|
|
Cokolwiek.new.cos # => NoMethodError: undefined method `cos'
|
|
Cokolwiek.new.xyz # => 'qux'
|
|
```
|
|
|
|
## Dodatkowe źródła
|
|
### Polskie
|
|
|
|
- [Dokumentacja](https://www.ruby-lang.org/pl/documentation/quickstart/)
|
|
|
|
### Angielskie
|
|
|
|
- [Learn Ruby by Example with Challenges](http://www.learneroo.com/modules/61/nodes/338) - A variant of this reference with in-browser challenges.
|
|
- [Official Documentation](http://www.ruby-doc.org/core-2.1.1/)
|
|
- [Ruby from other languages](https://www.ruby-lang.org/en/documentation/ruby-from-other-languages/)
|
|
- [Programming Ruby](http://www.amazon.com/Programming-Ruby-1-9-2-0-Programmers/dp/1937785491/) - An older [free edition](http://ruby-doc.com/docs/ProgrammingRuby/) is available online.
|
|
- [Ruby Style Guide](https://github.com/bbatsov/ruby-style-guide) - A community-driven Ruby coding style guide.
|